Αντίγραφο του συμφωνητικού κατασκευής της προεπαναστατικής εκκλησίας στο Ναζήρι Μεσσηνίας
Το αρχείο της οικογένειας Παπατσώνη που φυλάσσεται στο ΕΛΙΑ (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) περιέχει σημαντικό αρχειακό υλικό από τις τελευταίες προεπαναστατικές δεκαετίες μέχρι τον εικοστό αιώνα. Αν και εστιάζεται στην γνωστή οικογένεια προεστών της Μεσσηνίας, αποτελεί σημαντική πηγή ιστορικών πληροφοριών για όλη την Πελοπόννησο. Ένα από τα σημαντικά αρχειακά έγγραφα που έχει διασωθεί διαμέσου του αρχείου είναι το αντίγραφο του συμφωνητικού της κατασκευής της εκκλησίας της Κοίμησης της Θεοτόκου στην Εύα (Ναζήρι) Μεσσηνίας. Το αντίγραφο φέρει ως ημερομηνία τη σημερινή δηλαδή 14 Μαρτίου του 1911. Στο τέλος του αντιγράφου υπάρχει αναφορά στην κατασκευή άλλων δύο εκκλησιών των Ταξιαρχών στα Λαγκάδια και του Αι Γιώργη της Στεμνίτσας την ίδια χρονική περίοδο. Με βάση τις μελέτες της επιστημονικής ομάδας του Α. Πετρονώτη που συνεργάζεται στενά με τα Άνθη της Πέτρας, τα έργα αυτά ήταν «δια χειρών» του μπουλουκιού του πρωτοπόρου λαϊκού αρχιτέκτονα Αντώνιου Ρηγόπουλου. Ο εκλεκτός συνεργάτης της Κίνησής μας Γιάννης Λύρας, μελέτησε εκτενώς το αρχείο και μας έστειλε σχετικές φωτογραφίες.
ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΜΕ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΠΑΠΑΤΣΩΝΗ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΕΛΙΑ
| Κωδικός (οί) αναγνώρισης | Α.Ε. 18/02 |
| Τίτλος | ΠΑΠΑΤΣΩΝΗ, οικογένεια |
| Χρονολογία (ες) | 1797-1961 |
| Επίπεδο περιγραφής | Αρχείο |
| Μέγεθος και υπόστρωμα της ενότητας περιγραφής (Ποσότητα, όγκος ή διαστάσεις) | 1 αρχειακό κουτί |
| Όνομα παραγωγού (ών) | |
| Διοικητική ιστορία / Βιογραφικό σημείωμα |
Οι αγωνιστές της επανάστασης Δημήτριος και Ιωάννης, ήσαν γιοι του προεστού της επαρχίας Ανδρούσης, Αναγνώστη Παπατζώνη (πέθανε από δηλητηρίαση το 1811) και η οικογένεια καταγόταν από το Ναζήρι της Μεσσηνίας. Ο Δημήτριος Παπατζώνης έλαβε μέρος στη μάχη του Βαλτετσίου και στην πολιορκία της Τρίπολης και το 1821 εξελέγη μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Πολέμησε επίσης στα Δερβενάκια και αλλού και στη διάρκεια του εμφύλιου, το 1824, φυλακίστηκε μαζί με τον Κολοκοτρώνη και άλλους αγωνιστές στην Ύδρα. Όταν αποφυλακίστηκε έλαβε μέρος στη μάχη του Τρίκορφου, αλλά σκοτώθηκε τον Ιούνιο του 1825 πολεμώντας τα στρατεύματα του Ιμπραήμ που είχαν εισβάλει στην Πελοπόννησο. Ο αδελφός του Ιωάννης, είχε το βαθμό του συνταγματάρχη της Φάλαγγας και διετέλεσε υπασπιστής του βασιλιά Όθωνα (1852-1857). Διακρίθηκε με τον Αργυρό και Χρυσό Σταυρό του τάγματος του Σωτήρος. Ο Όθων Παπατσώνης (1859-;), γιος του Ιωάννη, παντρεύτηκε τη Σοφία (;). Ο ποιητής Τάκης Παπατσώνης (Αθήνα 1895 - ;) ήταν απόγονος της ίδιας οικογένειας (;). |
| Ιστορικό της ενότητας περιγραφής | |
| Διαδικασία πρόσκτησης | |
| Παρουσίαση περιεχομένου | Ένα δερματόδετο σταχωμένο χειρόγραφο (αριθμ. σελ. 321) με τίτλο «Ιστορία της οικογενείας Παπατσωναίων κατά την επανάστασιν του 1821», ένα χαρτόδετο χειρόγραφο (αριθμ. σελ. 238) με τίτλο «Βιβλίον ιστορικόν σχετιζόμενο με την ιστορίαν του Ναζηρίου» που περιέχει συμπληρωματικά στοιχεία, διορθώσεις κλπ. Έγγραφο (φωτοαντίγραφο) Διοικητικής Επιτροπής προς στρατηγούς Ιωάννη Παππα Τζόνη και Μητροπέτροβα (1829), υπηρεσιακά και προσωπικά έγγραφα (διαταγές, κοινοποιήσεις, διακρίσεις) του συνταγματάρχη της Φάλαγγας και υπασπιστή του Όθωνα, Ιωάννη Παπατζώνη (1848-1869), επιστολές προς τους Παναγιώτη Παπατσώνη, Κορφιώτη, Δαρειώτη (1847-1848), κατάσταση εκδουλεύσεων στρατηγού Σταύρου Γρίβα, χοτζέτι Δρουμουσίου, αντίγραφο συμφωνητικού για την ανέγερση της εκκλησίας της Θεοτόκου στο Ναζήρι (1811). Επίσης απόσπασμα μητρώου αρρένων σχετικό με τον Όθωνα Ιωαν. Παπατσώνη (1919), σημειώσεις υποθηκοφύλακα Ανδρούσης (1916-1919), ποιήματα Ιωαν.Κεφαλά για την οικογένεια και τον πύργο της (1938), έπαινος και βραβείο υπουργείου Γεωργίας στην Ελένη Παπατσώνη (1961). |
| Επιλογές, εκκαθαρίσεις και τελική διατήρηση | Δεν έγινε καμία εκκαθάριση. |
| Προσθήκες υλικού | Δεν αναμένονται νέες προσθήκες. |
| Σύστημα ταξινόμησης | |
| Όροι πρόσβασης | Δεν υπάρχουν περιορισμοί στην πρόσβαση. |
| Όροι αναπαραγωγής | |
| Γλώσσα / γραφή των τεκμηρίων | Ελληνικά, ένα έγγραφο σε οθωμανική γραφή |
| Φυσικά χαρακτηριστικά και τεχνικές προϋποθέσεις | |
| Εργαλεία έρευνα | |
| Εντοπισμός πρωτοτύπων | |
| Εντοπισμός αντιγράφων | |
| Συμπληρωματικές πηγές / σχετικές ενότητες περιγραφής | |
| Δημοσιεύσεις / Βιβλιογραφία | Η επαρχία Μεσσήνης εις τον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Αφιέρωμα εις τα 150 χρόνια (1821-1971). Μεσσήνη, 1971. σελ 32-34, αντίγραφο συμφωνητικού για την ανέγερση εκκλησίας στο Ναζήρι. |
| Παρατηρήσεις | Το τμήμα του αρχείου της οικογένειας εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια της αναδιάταξης των αρχείων του ΕΛΙΑ, το καλοκαίρι του 2001, χωρίς αριθμό πρόσκτησης. |
| Παρατηρήσεις και όνομα του / της αρχειονόμου | Χριστίνα Βάρδα |
| Κανόνες ή πρότυπα περιγραφής | ΔΙΠΑΠ (Γ) 2η έκδοση |
| Χρονολογία (ες) περιγραφής | 25 Μαΐου 2002 |
| Θέματα | ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ / ΜΕΣΣΗΝΙΑ |
Μη κερδοσκοπικό Σωματείο