Αντώνιος Ρηγόπουλος

«…Εξ αυτής (της πόλεως των Λαγκαδίων- σημ. συντ.) και ο τέκτων εκείνος Αντώνιος Ρηγόπουλος όστις αυτοσχεδίως ανοικοδόμησε τους μεγαλοπρεπείς της εποχής εκείνης ναούς και προπύργια και το μέγα ειδωλείον των οθωμανών εις Ναύπλιον, όπου και προνόμιον εις αυτόν εχορήγησαν» (Από χειρόγραφο άγνωστου Λαγκαδινού λόγιου, χρονολογούμενο τη δεκαετία του 1870, δημοσιευθέν στην ΗΧΩ ΤΩΝ ΛΑΓΚΑΔΙΩΝ, φύλ.20, 1 Δεκεμβρίου 1960, επιμέλεια Βασ. Τσαφαράς).

Η παραπάνω αναφορά αποτελεί τη μοναδική έγγραφη ιστορική μαρτυρία με εξαίρεση το επιγραφικό υλικό που έχει βρεθεί σε κτητορικές επιγραφές στην εκκλησία του Προδρόμου στα Λαγκάδια και σε αντίστοιχη του Αϊ Γιώργη της Στεμνίτσας. Οι μελετητές του χειρόγραφου Βασίλειος Τσαφαράς και Χρήστος Κωνσταντινόπουλος, αλλά και προσφάτως ο Αργύρης Πετρονώτης, θεωρούν τον συγγραφέα του αξιόπιστο σε μεγάλο βαθμό, κυρίως γιατί στέκεται με αντικειμενικό ή ακόμα και κριτικό τρόπο απέναντι στα ιστορικά γεγονότα και πρόσωπα της πρόσφατης για την εποχή του αλλά και παλαιότερης ιστορίας των Λαγκαδίων. Ο ανώνυμος λόγιος αναφέρεται στον Αντώνιο Ρηγόπουλο λιτά, αλλά με θαυμασμό, αφού «…αυτοσχεδίως ανοικοδόμησε τους μεγαλοπρεπείς της εποχής εκείνης ναούς…». Προφανώς αναφέρεται στην κατασκευή του Προδρόμου και των Ταξιαρχών στα Λαγκάδια, του Αϊ Γιώργη στη Στεμνίτσα και πιθανόν σε κάποιους άλλους που γνώριζε μέσω της προφορικής παράδοσης.

Όσον αφορά την εκκλησία του Προδρόμου, η αναφορά στον Αντώνιο Ρηγόπουλο προέρχεται από επιγραφή που βρίσκεται χαραγμένη σε πέτρινη πλάκα εντοιχισμένη στο υπέρθυρο της δυτικής πύλης του ναού, η οποία σήμερα είναι μη αναγνώσιμη εξαιτίας της φθοράς του χρόνου. Τη μεταγραφή της επιγραφής δημοσίευσε ο μελετητής της τοπικής ιστορίας Ηλίας Γιαννικόπουλος σε συνδυασμό με τη μεταγραφή της μεγάλης κτητορικής επιγραφής. Η μεταγραφή έχει ως εξής:

Φαίνεται από την παραπάνω επιγραφή ότι ο Αντώνιος Ρηγόπουλος ήταν ήδη καταξιωμένος ως λαϊκός αρχιτέκτονας και ίσως προχωρημένος σε ηλικία, οπότε συμπεραίνεται ότι είχε σχεδιάσει την εκκλησία και είχε την επιστασία της κατασκευής, ενώ ο Ευστάθιος Θεοδώρου ήταν επικεφαλής των χτιστών. Ο Πρόδρομος και οι Ταξιάρχες χτίστηκαν την ίδια χρονιά (1808) και συνεπώς είναι εύλογο ο Αντώνιος Ρηγόπουλος να είχε την επιστασία της κατασκευής και των δύο εκκλησιών.

Το 1810 οικοδομείται ο Αϊ Γιώργης της Στεμνίτσας. Το 2015, μετά την αποτύπωση της εκκλησίας που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση από τα ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ, ο Αργύρης Πετρονώτης κατορθώνει να μεταγράψει την κτητορική επιγραφή, της οποίας ο τέταρτος στίχος έχει ως εξής (*):

Η φήμη του Ρηγόπουλου ως λαϊκού αρχιτέκτονα ξεπερνά όχι μόνο τα τοπικά όρια της Γορτυνίας, αλλά φαίνεται ότι επιλέχθηκε από την οθωμανική διοίκηση για την ανοικοδόμηση σημαντικών δημόσιων έργων όπως «…το μέγα ειδωλείον των οθωμανών εις Ναύπλιον…». Ο Χρήστος Κωνσταντινόπουλος απαντά στην απορία της αρχαιολόγου Σέμνης Καρούζου για τον αρχιτέκτονα του έργου, το οποίο ταυτίζεται με το τζαμί του Αγά πασά που μετατράπηκε στην αίθουσα συνεδρίασης του Βουλευτικού κατά τη διάρκεια του Αγώνα, αναφέροντας τον Αντώνιο Ρηγόπουλο. Ο Αργύρης Πετρονώτης, που έχει μελετήσει επισταμένως το τζαμί,

θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι ο Ρηγόπουλος ήταν ο αρχιτέκτονας του έργου, για την κατασκευή του οποίου επιβραβεύτηκε με διάφορα προνόμια (πιθανόν και άδεια για χτίσιμο εκκλησιών).

Αν και δε γνωρίζουμε περισσότερα στοιχεία για τη ζωή του Αντώνιου Ρηγόπουλου, τα προαναφερθέντα πιστοποιούν ότι επρόκειτο για έναν κορυφαίο Λαγκαδινό πρωτομάστορα περιζήτητο σε όλο τον Μοριά που τα έργα του παραμένουν ως σήμερα αψευδείς μάρτυρες της σπουδαίας τέχνης του.

(*) τα γράμματα ή οι λέξεις εντός των αγκυλών αποτελούν συμπλήρωση των μελετητών που έκαναν τη μεταγραφή

Άνθη της Πέτρας

newlogo23Μη κερδοσκοπικό Σωματείο
«Φίλοι Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής -
ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ»
Διεύθυνση:
28ης Οκτωβρίου 55
Νέα Πεντέλη Τ.Κ. 15236

 

Ακολούθησέ μας

Facebook
Twitter
YouTube
Googleplus

 

Newsletter